Osteoporose behandeling en medicatie

Heb ik behandeling voor osteoporose nodig?

Als je osteoporose hebt, maar je hebt nog geen kwetsbare fracturen, dan vraag je je huisarts of behandeling nodig is. Daarbij kan je huisarts gebruik maken van  een speciale risicocalculator. Risico-inschatting vindt plaats op basis van je leeftijd, je botdichtheid gemeten met een DEXA scan en andere risicofactoren, zoals de fractuurgeschiedenis in je familie, je alcoholconsumptie, je BMI, enz.

Als je osteoporose hebt en al een kwetsbare fractuur, dan wordt  behandeling aanbevolen om verdere breuken te voorkomen. Het medicijn  bisfosfonaten alendronaat wordt meestal als eerste voorgesteld (zie hieronder). Als alendronaat niet geschikt is of niet verdragen wordt, dan kunnen andere behandelingen -  afhankelijk van je leeftijd, botdichtheid  en andere risicofactoren – worden voorgesteld.  Raadpleeg je huisarts.

Tijdens je behandeling  wordt de DEXA scan  regelmatig herhaald om vast te stellen, hoe effectief de behandeling is. Levensstijlmaatregelen en valpreventie zijn belangrijk voor alle mensen met osteoporose (zie osteoporose levensstijl).

Medicatie voor osteoporose

Geneesmiddelen die worden gebruikt voor de behandeling van osteoporose zijn:

Bisfosfonaten
Dit is een groep van geneesmiddelen, waaronder alendronaat, risedronaat en etidronaat.. Zij zijn de meest gebruikte geneesmiddelen voor de behandeling van osteoporose. Ze stimuleren cellen om bot aan te maken. Ze herstellen verloren bot en voorkomen  verder botverlies.  Onderzoek heeft aangetoond, dat  risico’s op botbreuken  door het nemen van  deze geneesmiddelen kan worden verminderd. Als je al een kwetsbare fractuur hebt, dan kunnen zij de kans op een tweede fractuur verminderen.

Alendronaat is het medicijn dat meestal het eerst wordt gebruikt. Risedronaat of etidronaat kunnen worden overwogen bij mensen die geen alendronaat tolereren of bij wie alendronaat niet geschikt is.

Lees de bijsluiter bij  een bisfosfonaat zorgvuldig. Bijvoorbeeld, neem de bisfosfonaat tabletten alleen in, wanneer  je zit en  veel water drinkt, want ze kunnen irritatie in je slokdarm veroorzaken. Dit kan leiden tot indigestie-achtige symptomen zoals zuurbranden of moeilijk slikken. Andere bijwerkingen kunnen onder meer diarree of constipatie zijn. Ook moet je bisfosfonaten niet op hetzelfde tijdstip als je voedsel innemen.

Een zeldzame bijwerking van bisfosfonaten is een aandoening genaamd osteonecrose van de kaak. Dit kan leiden tot ernstige schade aan het kaakbot. Ga naar je arts, wanneer je pijn, een zwelling, een gevoelloze kaak  of een 'zwaar kaakgevoel' krijgt of wanneer een tand loskomt. Poets en flos je tanden regelmatig en ga naar je reguliere tandheelkundige controles, wanneer je een bisfosfonaat inneemt. Vertel je tandarts dat je een bisfosfonaat slikt. Let op: het risico van osteonecrose van de kaak is laag bij mensen die bisfosfonaten tabletten innemen voor de behandeling van osteoporose. Het risico is groter bij mensen met kanker die behandeld worden met bisfosfonaten intraveneus (in een ader).

Strontiumranelaat
Dit medicijn kan een alternatief zijn, als een bisfosfonaat niet geschikt is of niet verdragen wordt, bijvoorbeeld door bijwerkingen. Het kan helpen om botverlies te vertragen en nieuw bot te krijgen. Sommige mensen ontwikkelen bijwerkingen met dit geneesmiddel. De meest voorkomende zijn: misselijkheid (ziek voelen) en braken.

Denosumab
Dit medicijn kan een alternatief zijn voor vrouwen met osteoporose, die al door de menopauze zijn en wanneer bisfosfonaat niet geschikt is of niet wordt verdragen. Het wordt twee keer per jaar via een injectie gegeven en helpt bij het vertragen van botverlies. Osteonecrose van de kaak wordt ook zelden gemeld door dit medicijn. Men denkt, echter,  dat bij de overgrote meerderheid van mensen, de voordelen van de behandeling opwegen tegen de nadelen.

Raloxifene
Dit is een andere optie voor sommige vrouwen met osteoporose. Het wordt meestal alleen gebruikt wanneer een vrouw al een kwetsbare fractuur heeft. Het werkt door de nabootsing van oestrogeen. Dit keert geleidelijk de buitensporige botafbraak om, dat plaatsvindt bij de menopauze  en maakt de botten sterker. Echter, er is een klein verhoogd risico op het ontwikkelen van een diepe veneuze trombose bij sommige mensen die raloxifene gebruiken. Bespreek dit met je arts.

Parathyroïd hormoon peptide
Dit medicijn worden soms aan mensen voorgeschreven, die reeds een kwetsbare fractuur kregen. Een voorbeeld wordt teriparatide genoemd. Studies hebben aangetoond dat zij het risico op sommige osteoporotische fracturen kunnen verminderen. Men neigt dit medicijn alleen te gebruiken, wanneer andere medicijnen niet worden getolereerd of vanwege een bepaalde reden niet worden ingenomen. Of  wanneer de botdichtheid slechter wordt.

Calcium en vitamine D tabletten
Je lichaam heeft behoefte aan bepaalde hoeveelheden calcium en vitamine D om bot aan te maken. Wanneer je arts ervan overtuigd is, dat je voldoende calcium en vitamine D inneemt, dan kan h/zij toch calcium en vitamine D supplementen voorschrijven als aanvulling op  bovenstaande medicijnen.